O byciu Krzysztofem Kolumbem w erze smartfonów, roli innowacji społecznych, europejskiej sztafecie pokoleń i znaczeniu wyborów 26 maja – rozmowa z prof. Jerzym Buzkiem, posłem do Parlamentu Europejskiego, przewodniczącym PE (2009-2012), Premierem RP (1997-2001)

Panie Premierze, rozmawiamy w Gliwicach, na marginesie Śląskiego Forum Uniwersytetów III Wieku i Politechniki III Wieku, którego był Pan gościem honorowym. Jak Pan ocenia tę imprezę?

Absolutnie genialna! Przyleciałem wczoraj w nocy – prosto z głosowania dyrektywy gazowej, za którą odpowiadam w Parlamencie Europejskim. Chodzi o kluczową dla bezpieczeństwa energetycznego Polski sprawę – objęcie prawem unijnym gazociągu Nord Stream 2 z Rosji do Niemiec. Za chwilę znów ruszam na lotnisko, by wieczorem prowadzić decydujące negocjacje nad „Horyzontem Europa” – największym na świecie programem finansowania nauki i badań. Ale z zaproszenia na Forum nie mogłem nie skorzystać! Wiedziałem poza tym, że studentki i studenci Uniwersytetów III Wieku naładują mnie takim optymizmem i energią, że będę mógł negocjować choćby całą noc – i jak zwykle się na nich nie zawiodłem (śmiech). Gratuluję Organizatorom i trzymam kciuki, by wydarzenie to dało początek cyklicznym spotkaniom – ciekawych i ważnych tematów na pewno nie zabraknie.

Tym razem jednym z wiodących tematów było przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu seniorów. Pan miał kiedykolwiek poczucie takiego wykluczenia? 

Byłem dość długo przywiązany do tradycyjnego telefonu. Gdy jednak kilka lat temu dostałem od mojej córki Agaty smartfona, poczułem się jak Krzysztof Kolumb – odkrywca nowego świata i możliwości. Dziś bez problemu obsługuję na telefonie skrzynkę mailową, kontaktuję się ze znajomymi i współpracownikami przez WhatsAppa, dużo łatwiej mi ponadto funkcjonować na Facebooku i Twitterze, a ostatnio – wielką radość czerpię z odkrywania Instagrama.

fot.Wojciech Łysko

A w Parlamencie Europejskim od pięciu lat przewodniczy Pan Premier ważnej Komisji Przemysłu, Badań i Energii, odpowiedzialnej również za politykę cyfrową i innowacje... 

To prawda. W mijającej kadencji przygotowaliśmy m.in. program WiFi4EU, dający darmowy dostęp do Internetu przez sieć WIFI w urzędach, szpitalach, bibliotekach, parkach, centrach kultury. Prowadziłem negocjacje, które doprowadziły do zniesienia roamingu – dodatkowych opłat za połączenia i Internet w telefonach, gdy podróżujemy po Unii Europejskiej. Pracujemy także nad rozwiązaniami z zakresu tzw. e-zdrowia, które – bazując na technologiach informacyjno-komunikacyjnych – pomagają nam zapobiegać, diagnozować i leczyć choroby, monitorować stan zdrowia czy prowadzić zdrowy tryb życia. Przykładem jest powstająca w województwie śląskim - przy wsparciu środków unijnych - Platforma Medyczna eCareMed, która ułatwi leczenie w zakresie kardiologii, neurologii i onkologii. Takie innowacje społeczne są niezwykle istotne - trzeba wykorzystywać technologie do realnej pomocy naszym seniorom, poprawy ich bezpieczeństwa, jakości codziennego życia, sytuacji na rynku pracy. 

Wsparcie Pana Premiera dla osób starszych nie ogranicza się do pracy w Brukseli i Strasburgu. Ostatnio zorganizował Pan dla nich chociażby konkurs „Harce i łamańce – mój czas z wnukami”, w którym główną nagrodą był ufundowany przez Pana 5-dniowy wyjazd do Brukseli i Amsterdamu. Czy mógłby Pan proszę w kilku słowach przybliżyć czytelnikom ten konkurs?

Był on zaproszeniem do refleksji nad sposobem spędzania przez seniorów wolnego czasu, nad potrzebą aktywności i nad tym, co ich pasjonuje. Uczestnicy mogli przygotować krótki film, reportaż fotograficzny, prezentację multimedialną albo album. Jednocześnie zależało mi na podkreśleniu tego, jak ważne są relacje międzypokoleniowe – w tym w kontekście przeciwdziałania wspomnianemu już wykluczeniu cyfrowemu. Wnuki mogą być przecież swoistymi przewodnikami po wirtualnej rzeczywistości, a Internet może pomóc w jeszcze częstszym rodzinnym obcowaniu – zwłaszcza, jeśli młodsze pokolenie mieszka, uczy się lub pracuje w innym mieście czy kraju. Jedno jest bowiem pewne: technologie idą do przodu, Babcie i Dziadkowie też się zmieniają i stają coraz bardziej nowocześni, ale ich miłość do wnuków – jest i pozostanie bezwarunkowa.   

Wspomniał Pan Premier o relacjach międzypokoleniowych – często mówi Pan również o Unii Europejskiej jako niezwykłym projekcie międzypokoleniowym. Co to oznacza – także w kontekście zbliżających się wyborów do Parlamentu Europejskiego 26 maja?

Nasza europejska wspólnota zależy rzeczywiście od zaangażowania i odpowiedzialności za nią kolejnych pokoleń Europejczyków – poczynając od tego doświadczonego tragedią II wojny światowej, które zdobyło się na niełatwe pojednanie między niedawnymi wrogami; przez pokolenia, które doprowadziły do końca Zimnej Wojny i zjednoczenia Europy; aż po te, które dopiero 26 maja, po raz pierwszy w życiu, będzie mogło wziąć udział w wyborach do PE – i każde pokolenie po nim.  Los Unii Europejskiej, 15 lat po naszym wejściu do niej, spoczywa też w rękach Polek i Polaków; każdy z nas niesie część odpowiedzialności za to, jaką wspólnotę pozostawimy tym, którzy przyjdą po nas – w swoistej europejskiej sztafecie pokoleń. Pamiętajmy o tym – w kontekście najbliższych wyborów, ale i na co dzień – w kontekście naszej obywatelskiej aktywności i zaangażowania.